Παραμυθόφωνο

«Εδώ δεν τραγουδάμε», του είπε. «Γιατί;» ρώτησε ο Άφοβος. «Γιατί εδώ ζει ο Φόβος.» Ο Άφοβος χαμογέλασε. «Τότε, ίσως ήρθε η ώρα να τον δω.» Προχώρησε μέσα στην ομίχλη, τραγουδώντας. Όλα γύρω του σκοτείνιασαν. Ξαφνικά, μέσα από τη σιωπή, εμφανίστηκε ένας τεράστιος γίγαντας. Πλησίαζε αργά, χωρίς να μιλά. Το χώμα έτρεμε. Ο Άφοβος στάθηκε ήρεμος. Και τότε, έγινε κάτι τρομερό…

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ:Καταγραφή, ανάπτυξη, επιμέλεια κειμένου: Γιώργος Ευγενικός

Αφήγηση, καλλιτεχνική επιμέλεια: Γιώργος Ευγενικός

Μουσική σύνθεση, ερμηνεία, τραγούδι: Αλέξανδρος Μακρής

Στίχοι τραγουδιών: Αλέξανδρος Μακρής

ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ-ΠΑΡΑΓΩΓΗ

Podcast της ΚαλοκαιρινήςΕκστρατείας Ανάγνωσης και Δημιουργικότητας, που διοργανώνει η Εθνική Βιβλιοθήκητης Ελλάδος, σε συνεργασία με το «Εργαστήριο Παιδαγωγικών Εφαρμογών καιΠαραγωγής Εκπαιδευτικού Υλικού» του Εθνικού και Καποδιστριακού ΠανεπιστημίουΑθηνών. Με την παραγωγή και την καλλιτεχνική επιμέλεια του Παραμυθόφωνου.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

Η μνήμη του «Άφοβου»

Ήμουν μικρός τότε, παιδί ακόμα. Καλοκαίρι στο νησί της Κέας. Ο αέρας μύριζε αλάτι, φασκομηλιά και χώμα ζεστό. Η θάλασσα απλωνόταν μόλις διακόσια μέτρα πιο πέρα, κι ακουγόταν το κυματάκι σαν ψίθυρος, χαμηλό, γνώριμο. Το πατρικό μας σπίτι στεκόταν στην κορυφή μιας ανηφόρας και όσοι ανηφόριζαν με τα πόδια, πολλοί τότε, ταματούσανεκεί να πάρουν ανάσα. Στην αυλή υπήρχαν πάντα καρέκλες. Ξύλινες, απλές, μα είχαν κάτι το φιλόξενο. Εκεί κάθονταν οι περαστικοί,  να ξαποστάσουν λίγο. Κι έτσι, από το τίποτα,γεννιόταν μια βεγγέρα. Απρόσμενη. Όχι κανονισμένη. Μια συντροφιά φτιαγμένη από λαχάνιασμα, κουβέντα και καλοσύνη. Εγώ καθόμουν εκεί, κοντά τους. Παιδί ακόμα, τους παρακολουθούσα με απορία και θαυμασμό. Οι λέξεις τους έπεφταν σαν στάλες σε ξεδιψασμένο χώμα.

Ένας άνθρωπος που δεν ξέχασα ποτέ ήταν ο Νίκος Σεβαστίκογλου. Πρόσφυγας από τη Μικρά Ασία, είχε έρθει στην Κέα και είχε φέρει μαζί του όχι μόνο τα χέρια και τη δουλειά του, αλλά και τις μνήμες του, τις ιστορίες του, την ψυχή του. Στο νησί τον ήξεραν όλοι. Τον φώναζαν «ο γανωτζής», γιατί αυτή ήταν η δουλειά του, γάνωνε κατσαρόλες, τεντζέρηδες και ταψιά, με υπομονή και τέχνη. Πάντα ήσυχος, πάντα ευγενικός. Φορούσε γυαλιά με μεγάλο, κοκάλινο σκελετό. Είχε βλέμμα ήρεμο, καθαρό, σαν να κουβαλούσε μέσα του θύμησες και σοφία μαζί. Δεν γνώρισα ποτέ τον παππού μου από τον πατέρα  μου  κι έτσι, χωρίς να το πολυκαταλαβαίνω τότε, τον έβλεπα σαν να ήταν ο δικός μου παππούς. Και στα παιδικά μου μάτια έτσι ήταν. Καθόταν συχνά στην αυλή μας. Και τότε ξεκινούσε ηαφήγηση. Και πάντα, πάντα, έλεγε την ιστορία του Άφοβου. Ένα παλικάρι που δεν ήξερε τι θα πει φόβος και βγήκε στον κόσμο για να τον ανακαλύψει. Την έλεγε πολλές φορές,  ξεχνούσε πως την είχε ήδη πει. Μα εγώ δεν χόρταινα να την ακούω. Ήμουν γεμάτος ερωτήσεις:

-Και μετά; Ο γίγαντας τι έκανε;

Και τότε χαμήλωνε λίγο τη φωνή του και έλεγε:

-Ο φόβος είναι σαν γίγαντας. Όσο τον φοβάσαι,μεγαλώνει. Κι όσο τον κοιτάς κατάματα, μικραίνει, γίνεται τόσος δα, σαν σπυρί και τον καταπίνεις.

Μου εκμυστηρευόταν πως μικρός φοβόταν το σκοτάδι.Μα όταν ήρθαν τα δύσκολα, ο πόλεμος, η προσφυγιά, κράτησε μέσα του την εικόνα εκείνου του γίγαντα. Και στάθηκε μπροστά του και τον νίκησε.

Για μένα, εκείνη η ιστορία έγινε φυλαχτό. Ήταν παραμύθι, αλλά και κάτι παραπάνω. Ήταν τρόπος να βλέπεις τη ζωή. Να στέκεσαι μπροστά στο φόβο και να του λες: «Σε βλέπω.»

Και ίσως, ποιος ξέρει, σ’ εκείνη την αυλή, με τη θάλασσα στο βάθος και το αλάτι στα χείλη, να ξεκίνησε κι εμένα το δικό μου ταξίδι, προς τον Άφοβο.

Γιώργος Ευγενικός

Κέα 2025